Κυριακή 3 Αυγούστου 2008

Μία πόλη πάνω στην πόλη που «έζησε» 1.600 χρόνια κρύβει τελικά η Τούμπα της Θεσσαλονίκης

ΠΟΥ ΝΑ ΗΞΕΡΑΝ ΟΙ ΚΑΤΟΙΚΟΙ ΤΗΣ ΑΝΩ ΚΑΙ ΚΑΤΩ ΤΟΥΜΠΑΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΟΤΙ Ο ΧΩΜΑΤΙΝΟΣ ΟΓΚΟΣ ΠΟΥ ΧΩΡΙΖΕΙ ΤΙΣ ΔΥΟ ΠΕΡΙΟΧΕΣ ΚΑΙ «ΒΑΦΤΙΣΕ» ΤΗ ΣΥΝΟΙΚΙΑ ΤΟΥΣ ΕΚΡΥΒΕ ΣΤΑ ΣΠΛΑΧΝΑ ΤΟΥ, ΕΠΙ 4.300 ΧΡΟΝΙΑ, ΤΟΝ ΠΡΟΓΟΝΟ ΤΗΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ...
Η περιοχή είναι γνωστή ως «η συνοικία του ναού» (έτσι ονομάζουν οι πολυπληθείς οπαδοί της ομάδας του «δικεφάλου» το γήπεδο του ΠΑΟΚ ή της Τούμπας). Πριν από 43 αιώνες όμως, η Τούμπα υπήρξε ένας από τους σημαντικότερους οικισμούς στην περιοχή του Θερμαϊκού Κόλπου, πρόγονος- μάλιστα o παλαιότερος - της πόλης που ίδρυσε ο Κάσσανδρος τον 4ο π.Χ. αιώνα.

Το αποδεικνύουν πλέον εκατοντάδες ευρήματα που δίνει η πανεπιστημιακή ανασκαφή της Τούμπας, η οποία άρχισε το 1984 και συνεχίζεται με διακοπές. «Πρόκειται για τον μεγαλύτερο οικισμό σε όλη τη Μακεδονία στην ύστερη εποχή του χαλκού. Έχει τη μορφή γηλόφου (τούμπα) που σχηματίζεται από τη διαδοχική συσσώρευση αρχιτεκτονικών καταλοίπων. Πέραν των πλούσιων ευρημάτων, η ιδιαιτερότητα συνίσταται στο ότι τα κτίσματα στήνονται το ένα πάνω ακριβώς στο άλλο ανά 100-150 χρόνια, χωρίς αλλαγή των σχεδίων τους. Ουσιαστικά το νέο κτίριο ανεγείρεται καθ΄ ύψος πάνω στο παλαιό.

Με ανάλογο τρόπο έχει ανεγερθεί και η Τροία- πόλη της ίδιας περίπου εποχής» λέει στα «ΝΕΑ» ο καθηγητής Στέλιος Ανδρέου, ο οποίος προΐσταται της πανεπιστημιακής ανασκαφής. «Η ανασκαφή αποκαλύπτει λοιπόν τειχίσματα επί παλαιότερων τειχισμάτων στο ίδιο ακριβώς σχέδιο. Ένα τείχος ύψους περίπου 10 μέτρων ενέχει τουλάχιστον πέντε οικιστικές περιόδους. Το πρώτο τείχος καταστρέφεται, αλλά παραμένει στο βάθος» προσθέτει. Στο εσωτερικό των προϊστορικών οικημάτων (τεραστίων για την εποχή διαστάσεων: 200-230 τ.μ. το καθένα) είναι εμφανή τα διαχωριστικά.

Υπολείμματα τροφών και φωτιάς, αλλά και φουρνάκια «δείχνουν» την κουζίνα της προϊστορικής κατοικίας, πιθάρια τεραστίων διαστάσεων (ορισμένα έως και 2 μ.) καταδεικνύουν τους χώρους αποθήκευσης, ευρήματα από χαλκό αλλά και πέτρινα και χρυσά τους χώρους των εργαστηρίων, ενώ εμφανή είναι και τα στενά δρομάκια γύρω από τα οικήματα. Μετά το 1.500 π.Χ. ο οικισμός «οριοθετείται» με τείχος (που προστατεύει από τυχόν επιδρομές, αλλά κυρίως από την υποχώρηση του εδάφους λόγω βροχών κ.ά.) πλάτους 6 και ύψους 3,5 μ. Χτίζονται πέτρινα «κουτιά» (κύβοι») που παρατάσσονται δίπλα- δίπλα και τα κενά τους καλύπτονται με χώμα. Είναι η περίοδος κατά την οποία η πόλη ισχυροποιείται. Η ανέγερση κτιρίων επί των κτιρίων συνεχίζεται.

Η Τούμπα μετατρέπεται σε μια τεράστια πολυκατοικία με πέντε τουλάχιστον ορόφους και με διάρκεια ανέγερσης περίπου 1.600 χρόνια- όση και η διάρκεια ζωής της πόλης. Περί τον 4ο αιώνα π.Χ. οι κάτοικοι του πολίσματος μετοίκησαν στη νέα πόλη που ίδρυσε ο Κάσσανδρος με το όνομα Θεσσαλονίκη και η Τούμπα εγκαταλείπεται...

Δεκάδες ογκώδη πιθάρια, ορισμένα επιχρισμένα με κερί (χρησιμοποιούνταν ως μονωτικό υλικό) για την αποθήκευση σιτηρών, κρασιών και φυτικών ελαίων (όπως προέκυψε από τις μικροσκοπικές αναλύσεις), αλλά και εκατοντάδες μικρά αγγεία (χειροποίητα, ακόσμητα, αλλά με στιλπνή επιφάνεια, διακοσμημένα με εγχαράξεις και με χρώμα, πολλά απ΄ τα οποία «μιμούνται» τα πολυτελή αγγεία των παραδουνάβιων και των μυκηναϊκών κέντρων, που χρησιμοποιούνταν για την πόση των κρασιών σε ομαδικές γιορτές ή για αρωματικές αλοιφές για την περιποίηση του σώματος.

Δεν υπάρχουν σχόλια: